انتخاب دیزل ژنراتور

این چند وقت که در حوزه دیزل ژنراتور ها فعالیت کردم، دغدغه اصلی مدیران فنی کارخانجات انتخاب توان مناسب برای دیزل ژنراتوری است که احتمالا می خواهند بخرند. به همین دلیل این مطلب نحوه انتخاب توان مناسب برای دیزل ژنراتور را نشان می دهد.

این روز ها که قطعی برق خصوصا برای صنایع به یک امر متداول تبدیل شده و هم در تابستان و هم در زمستان قطعی های طولانی رخ می دهد، بیشتر صنایع به فکر جایگزینی برق شبکه با یک منبع قابل اطمینان افتاده اند. این منبع قابل اطمینان باید هم ارزان باشد و هم نصب و اجرای آن آسان باشد. بهترین وسیله برای تولید انرژی در این شرایط دیزل ژنراتور است. هنگام انتخاب یک دیزل ژنراتور ممکن است با صطلاحا تخصصی روبرو شوید و یا محاسبه توان مورد نظر برای شما سخت باشد که در این نوشته سعی کردم چطور می توانید برای دیزل ژنراتور بهترین توان را انتخاب کنید.

این یک مطلب تخصصی در حوزه مهندسی برق است و احتمالا فقط مهندسان برق به آن نیاز خواهند داشت

محاسبه جریان و توان

پیش از هرکاری باید جریان مصرفی را محاسبه کنید. با توجه به این که بیشتر پلنت های صنعتی یا مکان هایی که مصرف جریان بالایی دارند، از کلید اتومات بر سر راه ورودی استفاده می کنند معمولا محاسبه جریان برای کل مصرف کار سختی نیست. نکته مهم در محاسبه مصرف جریانی، همزمانی استفاده از دستگاه ها می باشد، با توجه به نوع مصرف و عملکرد دستگاه ها باید بیشترین جریان مصرفی در حالت دائم کار را در نظر بگیرید. در محاسبات جریان سه مدل اصلی بار وجود دارد:

1. بار های عادی: این بار ها در حالت عادی راه اندازی می شوند و هارمونیک های کمی را به شبکه تزریق می کنند. برای این نوع بار معمولا کسینوس فی (یا همان ضریب توان) در حدود 0.8 یا 0.9 در نظر گرفته می شود. این بار ها در هنگام کار عادی تغییرات ناگهانی جریان ندارند و اصولا مشکل خاصی برای شبکه ایجاد نمی کنند.
2. بار با جریان هجومی راه اندازی: این دسته از مصرف کننده ها که معمولا موتور های القایی آن ها را تشکیل می دهند، در هنگام راه اندازی نیاز به جریان بالایی در حدود 5 تا 6 برابر جریان کارکرد عادی خود دارند. در نظر داشته باشید که برای این دسته از مصرف کننده ها نیاز نیست جریان هنگام راه اندازی را در نظر بگیرید بلکه می توانید جریان کارکرد عادی به اضافه 30% در نظر بگیرید. البته زمان راه اندازی این نوع بار ها هم مهم است یعنی راه اندازی این نوع بار هیچگاه نباید با یکدیگر همزمان شود و هر کدام از موتور ها باید به صورت جداگانه راه اندازی شوند تا اگر قرار است بار از دیزل ژنراتور تغذیه شود بتواند، مشکلی برای دیزل ژنراتور ایجاد نشود. وجود خازن های اصلاح ضریب توان می تواند کمک بسیار بزرگی به تامین درست جریان بار در دیزل ژنراتور بکند.
3. مصرف کننده های با هارمونیک بالا: بعضی از مصرف کننده ها با تزریق مقدار زیادی هارمونیک به شبکه می توانند بر روی ضریب توان بار و عملکرد دیزل ژنراتور تاثیر داشته باشند. این مصرف کننده ها که عموما SSR ها هستند، می توانند تاثیرات بسیار بدی بر روی جریان مصرفی لحظه ای داشته باشند. برای این که در مورد این بار ها مشکلی برای دیزل ژنراتور به وجود نیاید، با توجه به نوع بار باید مقدار آن ها را از 30 تا 50 درصد بالاتر در نظر بگیرید.

پیدا کردن مقدار جریان کار سختی نیست، در حالی که در بیشتر کارخانجات ترانس های جریان برای شما این کار را انجام می دهند، اما باید دقت کنید که بار های مورد استفاده در کارخانه بسیار مهم هستند و ممکن است تنها سنجش جریان کافی نباشد و به یک پاور آنالایزر برای سنجش دقیق تر توان مصرفی کارخانه نیاز باشد.

حال باید توان مورد نیاز را محاسبه کنید. می توانید از فرمول توان حقیقی یا ظاهری استفاده کنید اما راه حل بهتر برای اینکه بتوانید تقریب بزنید استفاده از اعداد زیر است:

I = kW*1.8

I = kVA*1.44

توجه کنید این اعداد برای ضریب توان 0.8 پسفاز در نظر گرفته شده است و اگر ضریب توان تغییر کند این اعداد هم تغییر خواهند کرد اما در کل برای محاسبه غیر دقیق و کلی بسیار مناسب هستند. برای محاسبه دقیق تر هم که می توانید از فرمول های زیر استفاده کنید:

اگر دیزل ژنراتور را برای مکانی در نظر دارید که مسکونی است یا مصرف خانگی دارد، به ازای هر خانه باید تقریبا 5kW توان مصرفی محاسبه کنید.

انتخاب توان دیزل ژنراتور

حال که توان مصرفی مورد نیاز را می دانید، باید توان مناسب دیزل ژنراتور را انتخاب کنید. نکات مهمی در انتخاب توان دیزل ژنراتور تاثیر گذار هستند که اگر آن ها را رعایت کنید می توانید انتخاب درستی در خرید دیزل ژنراتور داشته باشید و در هزینه ها بسیار صرفه جویی کنید.

توان اظطراری یا دائم

توان دیزل ژنراتورها معمولا بر حسب KVA سنجیده می شود اما نکته مهم این است که توانی که به شما اعلام می کنند، توان حالت کارکردی استندبای یا اضطراری است. برای استفاده دائم از دیزل ژنراتور باید توان پرایم را در نظر بگیرید. توان اضطراری حالتی است که در آن دیزل ژنراتور در حدود 200 ساعت در سال بیشتر استفاده نمی شود و مقدار متوسط توان استفاده شده از دیزل ژنراتور در 24 ساعت نباید از 70 درصد توان نامی بیشتر باشد. معمولا استفاده هایی که برای هنگام قطعی برق به کار می رود، جزو استفاده توان اضطراری هستند چون هم مقدار قطعی برق در سال چند روز بیشتر نیست و هم تعداد ساعت قطعی برق از 8 ساعت تجاوز نمی کند. پس برای استفاده از دیزل ژنراتور در هنگام قطعی برق می توان توان اضطراری را مبنا قرار داد. در دیتاشیت دیزل ژنراتور ها می توان این توان را با نام ESP یا Emergency Standby Power پیدا کرد.

اما اگر بخواهید از دیزل ژنراتور به عنوان دستگاهی برای تامین انرژی به صورت دائم استفاده کنید توان دیگری داخل دیتاشیت دستگاه ها موجود است که پرایم یا PRP نام دارد. توان پرایم در اصل توانایی دیزل ژنراتور برای تامین بار متغیر با مدت زمان نا محدود در سال را نشان می دهد. در این حالت متوسط مصرف توان بار نباید از 70 درصد توان قابل تامین دیزل در 24 ساعت بیشتر باشد. این حالت بیشتر زمانی به کار می رود که تامین بار توسط شبکه انجام نمی شود و یا اصلا شبکه ای برای تامین برق وجود ندارد. با تجربه کمی که من دارم بعضی از کارخانجات بزرگ که توان مصرفی بالایی دارند و با توجه به عدم اطمینان به شبکه، با خرید دیزل ژنراتور تمام بار مصرفی کارخانه را بر روی دیزل ژنراتور قرار می دهند و دقیقا در هنگام خرید برای تصمیم گیری بین توان های پرایم و استندبای مشکل داشتند.

البته تعاریف توانی دیگری هم برای دیزل ژنراتور ها وجود دارد (مانند توان COP و یا DCC) که در حالت های خیلی خاصی آن ها را در نظر می گیرند و کاربرد عمومی ندارند.

افت عملکردی دیزل

بیشتر دیزل ژنراتور ها ( تقریبا تمامی آنها) با توجه به محل کاربرد و وضعیت آب و هوایی محلی که در آن قرار می گیرند، دارای ضریبی برای افت عملکردی دیزل هستند. گرما و کاهش فشار هوا هنگامی که ارتفاع افزایش پیدا م یکند دو عامل بسیار مهم در کاهش عملکرد دیزل ها هستند. معمولا بیشتر دیزل ها تا ارتفاع هزار متر و دمای +45 سانتی گراد مشکلی ندارند و افت عملکرد پایینی دارند که قابل چشم پوشی است اما با افزایش ارتفاع با توجه به کاهش فشار هوا ممکن است با افت عملکرد مواجه شوند. این افت عملکرد با ضریبی به نام دی ریت (DRate) بیان می شود و با توجه به نوع دیزل، شرکت سازنده، شرگت کوپل کننده و … دیگر تعیین می شود. بعضی از شرکت ها ادعا می کنند که دیزل ها هیچگونه دی ریتی ندارند که این ادعای اشتباهی است، تمام دیزل ها دی ریت دارند ولی برای بعضی کمتر و بعضی دیگر بیشتر است. برای مثال می توانید دیتاشیت یکی از دیزل های برند کامینز و مقدار دی ریت آن در دما و ارتفاعات مختلف را ببینید:

البته علاوه بر خود دیزل، آلترناتور یا ژنراتور هم دارای دی ریت می باشد که معمولا از دی ریت موتور کمتر است و برای محاسبه افت عملکردی کل دستگاه از دی ریت موتور دیزل استفاده می کنند. گاهی اوقات هم بعضی از سازندگان خصوصا در توان های پایین تر از 300 کیلوات موتوری انتخاب می کنند که توان بسیار بالایی دارد و با اطمینان خاطر به شما می گویند دستگاه دی ریت ندارد! در اصل دستگاه دی ریت دارد اما به توجه به مقدار بالاسری لحاظ شده در طراحی هیچگاه به مقداری که قرار است برای آن استفاده شود نخواهد رسید.

مصرف سوخت

این مسئله فقط برای ما ایرانی ها مهم است. پس از قطعی های برق فراوان برای صنایع و مشکلات شبکه برق خصوصا در تابستان، تامین گازوییل برای دیزل ژنراتور ها کاری بسیار سخت و هزینه بر شده است. تولید انرژی الکتریکی با گازوییل دولتی که لیتری حدود 300 تومان قیمت دارد به صرفه خواهد بود اما قیمت های بالاتر نیاز به بررسی های مهندسی بیشتری دارد. مشکل دیگری که وجود دارد، تامین گازوییل مصرفی است، حالا به هر قیمتی که می خواهد باشد. نبود گازوییل و یا نیاز به احداث مخزن برای ذخیره گازوییل، بر روی انتخاب توان مصرفی دیزل ژنراتور قطعا تاثیر گذار خواهد بود چون هر چه توان دیزل ژنراتور بالاتر باشد، مصرف سوخت بالاتری هم خواهد داشت.

بار های مهم و توان

بیشتر اوقات در کارخانه ها بارهایی موجود هستند که نباید بیش از چند دقیقه قطعی برق را تجربه کنند. مهم این است که تعیین کنید چه مقدار از مصرف کننده ها مهم هستند و چه مقدار بدون برق می توانند به فعالیت خود ادامه دهند. برای خرید دیزل ژنراتور باید بدانید که توان مصرفی دیزل برای بار های حساس به قطعی برق است و یا برای ادامه روند تولید. مثلا ممکن است کارخانه بدون روشنایی نتواند به تولید ادامه دهد، پس باید دیزل ژنراتوری تهیه کنید که بتواند توان مصرفی روشنایی را تامین کند. اما در بعضی کارخانه ها با قطعی برق خسارت بزرگی به خط تولید و مواد اولیه وارد می شود، پس اینجا سعی می شود دیزل ژنراتور با توانی تهیه شود که در صورت قطعی برق ضرر زیادی به خط تولید وارد نشود. مشخص کردن توان به نوع استفاده از دیزل ژنراتور (اضطراری یا دائم) بستگی دارد.

با تمام این تفاسیر و در نظر گرفتن این نکات، حالا باید توان مورد نظر برای دیزل ژنراتور خود را انتخاب کنید. معمولا توان های زیادی در بازار موجود هستند اما بعضی از توان ها از ارزش بالاتری نسبت به هزینه پرداختی برخوردار هستند. برای مثال جدول زیر پرفروش ترین مدل های برند Cummins Power Generation در ایران را نشان می دهد.

جریان خروجی	توان دائم(KVA)	توان اضطراری(KVA)	مدل
475	300	330	C330D5
920	582	640	C640D5
1150	750	825	C825D5A
1630	1029	1132	C1100D5B
1800	1125	1250	C1250D5A
3600	2250	2500	C2500D5A

انتخاب برند و خرید

تابحال توان مورد نیاز برای دیزل ژنراتور را انتخاب کرده اید. اگر همین حالا برای خرید اقدام کنید با انبوهی از شرکت ها و برند ها در بازار مواجه خواهید شد. برای این که بتوانید بهترین برند و بهترین فروشنده را پیدا کنید نکات زیر می توانند کمک شایانی به شما بکنند.

1. کوپلاژ دیزل: به فرایند اتصال موتور دیزل به ژنراتور کوپله کردن یا کوپلاژ می گویند. کوپلاژ دیزل ها مسئله بسیار مهمی است و اگر به خوبی انجام شود می تواند کیفیت بالایی به شما ارائه کند. اگر یک موتور خیلی خوب و ژنراتور با توان مناسب در اختیار داشته باشید و فرایند کوپلاژ به درستی انجام نگیرد، ممکن است علاوه بر استهلاک بالا و لرزش های غیر عادی، دی ریت بالایی در دیزل ژنراتور داشته باشید. برند های کوپل کننده بسیاری در دنیا وجود دارند که حتی بعضی از آنها برد کنترلی مخصوص به خود را هم دارند. بعضی از شرکت های کوپل کننده به عنوان کوپل کننده های فابریک شناخته می شوند چون هم تولید کننده موتور دیزل هستند و هم تولید کننده ژنراتور. برند های کوپل کننده فابریک مانند کاترپیلار آمریکا یا کامینز پاور جنریشن انگلستان هستند، در حالی برای موتور های کامینز کوپل غیر فابریک زیادی در بازار موجود است. در منطقه خاورمیانه برند های ترکیه ای از بقیه کوپل کننده ها بهتر عمل می کنند. برند های ایرانی زیادی هم وجود دارند که کار کوپلاژ را انجام می دهند اما معموا توصیه نمی شوند.
2. برد کنترلی: برد های کنترلی دقیقا مانند مغز متفکر دیزل ژنراتور عمل می کنند. برند های مختلفی در بازار وجود دارند که بهترین آن ها DeepSea ، Datakom و Comap هستند. در هنگام خرید به مدل های مختلف برد کنترلی خیلی دقت کنید، گاهی اوقات برد های کنترلی قابلیت سنکرون سازی با شبکه را دارند در حالی که بعضی از آن ها نیزا به یک هاب جداگانه برای سنکرون سازی دارند. برند هایی که از آن ها نام بردم مانند دیپسی و یا دیتاکام با توجه به کیفیت ساخت بالایی که دارند خیال شما را از نظر کارکد راحت می کنند. همچنین استفاده از برد کنترلی نا مطمئن می تواند باعث عملکرد اشتباه دیزل ژنراتور و حتی گاهی انفجار و آسیب های شدید به تجهیزات شود.
3. دیزل گازسوز شده: اوایل کار صحبت های زیادی در مورد گازسوز کردن دیزل ژنراتور می شنیدم، در حالی که دمای سوختن گازوییل و گاز طبیعی تفارت بسیار زیادی داشتند برای من بسیار عجیب بود. همچنین برای سوختن گاز نیاز به شمع داخل سیلندر است در حالی که موتور های گازوییلی شمع برای جرقه زدن ندارند. بعد ها متوجه شدم گازسوز کردن موتور های دیزلی به این صورت است که هوای ورودی برای احتراق را با نسبت های خاص مانند 70 به 30 با گاز طبیعی مخلوط می کنند که این کار باعث تولید گشتاور بیشتر در عین مصرف کمتر گازوییل خواهد شد. البته این تغییرات باعث مشکلات زیادی برای دیزل ژنراتور خواهد شد و صرفه اقتصادی با خرید آن ها نیست. مشکلات برای موتور دیزل گازسوز شده در چند سال استفاده مداوم در حدی بالاست که عملا هزینه های صرفه جویی شده در سوخت صرف تعمیرات دیزل خواهد شد. مشکلات بارگیری و عملکرد سریع دیزل درموتور های دیزل گازسوز شده یا پایه گازسوز وجود دارند که به دلیل ماهیت آن ها کاملا طبیعی است. موتور های گازسوزی که برای تولید انرژی استفاده می شوند اختصاصا برای این کار ساخته شده اند و بهتر است از آن ها استفاده شود.
4. دیزل های متفرقه: هنگام خرید دیزل ژنراتور ممکن است با فروشنده هایی مواجه شوید که شما را ترغیب می کنند تا دیزل ژنراتور اورهال شده برند های عجیبی مثل بنز را بخرید. شرکت های تولید کننده دیزل ژنراتور در ایران با اورهال کردن یک موتور دیزلی قدیمی که بر روی خودو های سنگین استفاده می شده است و کوپل کردن آن با ژنراتور، اصطلاحا یک دستگاه دیزل ژنراتور تولید می کنند، اما توجه کنید این موتور ها برای استفاده طولانی مدت ساخته نشده اند و گشتاور خروجی مناسبی برای تولید انرژی ندارند. تغییراتی که بر روی این موتور های دیزلی صورت می گیرد ممکن است باعث عملکرد نامطلوب موتور در هنگام راه اندازی شود. کلا این دیزل ژنراتور ها توصیه نمی شوند مگر در شرایط غیر اضطراری و یا کارکرد غیر دائم. با توجه به هزینه پایین این دیزل ژنراتور ها می توانید طیف وسیعی از آن ها را در بازار پیدا کنید.
5. نوع کارکرد: ممکن است شما نیاز به دیزل ژنراتور دائم کارکرد داشته باشید. می توانید از فروشنده در مورد نوع کارکرد دیزل بپرسید، بعضی از دیزل ژنراتور ها برای کارکرد دائم یا پرایم ساخته نشده اند. دستگاه هایی که معمولا کیفیت بالاتری دارند دارای دیتاشیت هستند که داخل دیتاشیت ذکر می کند دستگاه قابلیت کارکرد دائم دارد یا نه. بعضی از فروشنده ها سعی می کنند این مسئله را هنگام فروش پنهان کنند تا شما را ترغیب به خرید دستگاهی با مشخصات تقریبا یکسان اما قیمت پایین تر کنند ولی در نظر داشته باشید که موتور های دیزلی ساخته شده توسط بعضی از برند های خوب هم ممکن است مناسب کارکرد دائم نباشد.
6. خدمات پس از فروش: بعضی از شرکت های فروشنده دیزل ژنراتور فقط شما را تا هنگام فروش می شناسند و پس از آن دیگر خدماتی ارائه نمی دهند. همه ی موتور های دیزلی پس از مدت زمان مشخصی نیاز به تعویض فیلتر و یا تعویض روغن دارند. مهم این است که بتوانید هم فیلتر ها و روغن مخصوص دیزل ژنراتور را پیدا کنید و اگر احیانا برای دیزل ژنراتور مشکلی به وجود آمد، شخص یا شرکتی باشد که آن را تعمیر کند و یا قطعات یدکی آن در بازار موجود باشد.

معروف ترین برند های موتور دیزل برند های کاترپیلار، ولوو، بنز، کامینز، ایوکو و لوول هستند. برند های معروف ژنراتور موجود در بازار ایران هم عبارتند از: مکالته، لروی سامر، استمفورد و لینز.

در هنگام انتخاب برند دیزل ژنراتور می توانید با مراجعه به فروشندگان از نحوه خدمات پس از فروش و یا قطعات یدکی موجود در بازار هر برند مطلع شوید. معمولا فروشندگان دیزل ژنراتور ها به شما پک (بسته) قطعات یدکی برای کارکرد های مختلف دیزل ژنراتور پیشنهاد می دهند، مثلا قطعات یدکی مورد نیاز برای هزار ساعت کارکرد دیزل ژنراتور. علاوه بر این مسائل باید مراقب برند های چینی که تشابه اسمی بالایی با برند های معتبر دارند باشید. برای نمونه یک برند چینی به نام Satmford Power وجود دارد که تشابه اسمی بالایی با برند معتبر Stamford AVK دارد و ممکن است باعث سردرگمی خریداران شود.

سوخت فسیلی یا انرژی تجدید پذیر

بسیاری از افراد با توجه به وضعیت موجود در صنعت برق نسبت به احداث نیروگاه دیزلی و یا نیروگاه های برق خورشیدی مردد هستند، خصوصا که شرکت برق سیاستی را در پیش گرفته که اگر یک کارخانه نسبت به تزریق برق در زمان اوج‌ مصرف به شبکه اقدام کند، دیگر برق آن کارخانه قطع نخواهد شد. به یاد داشته باشید که معمولا به وعده های وزارت نیرو و شرکت های دولتی خیلی نمی توان اعتماد کرد اما در حال حاضر این وعده ها صادق هستند.

نکته مهمی که در مورد ساخت نیروگاه انرژی تجدید پذیر باید در نظر داشته باشید این است که این مدل از نیروگاه ها تولید به صورت مداوم ندارند و فقط در هنگامی که نور خورشید وجود دارد یا باد در حال وزیدن است تولید انرژی می کنند در حالی که بسیاری از نیاز های کارخانجات به برق همیشگی است و ذخیره انرژی در این ابعاد بزرگ هم بسیار هزینه بر خواهد بود. مسئله دیگری که درباره انرژی های تجدید پذیر وجود دارد هزینه بسیار بالای آنها به نسبت نیروگاه های با سوخت فسیلی است. مثلا در حال حاضر یک نیروگاه انرژی خورشیدی با توان دو مگاوات حدود پنجاه تاشصت میلیارد تومان هزینه دارد در حالی که برای یک نیروگاه دیزلی در حدود دو‌مگاوات باید بیست میلیارد تومان در بالاترین حالت هزینه کنید. هزینه های بالای ساخت و نگهداری، همچنین عدم سرمایه گذاری بخش دولتی و حمایت از تولید کنندگان بخش خصوصی، باعث می شود که استفاده از انرژی تجدید پذیر در شرایط فعلی خیلی به صرفه نباشد. من مقاله ای می خواندم که آلمان با توجه به سرمایه گذاری های بزرگی که بر روی انرژی های تجدید پذیر انجام داده است از نتایج حاصل شده زیاد راضی نیست و اگر همین سرمایه گذاری را بر روی کاهش تولید کربن نیروگاه های سوخت فسیلی انجام می داد احتمالا نتایج بهتری به دنبال داشت.

پاچه گشاد ما

خرید دیزل ژنراتور ها برای یک کارخانه که با مشکلات تولید در ایران دست و پنجه نرم می کند بسیار مسئله حیاتی و مهمی است. در مکالمات روزمره با صاحبان صنایع تقریبا همه آن ها از شرایط تامین انرژی برق گله داشتند. دقیقا در زمانی که تولید می تواند رونق داشته باشد و برای صنایع سودآوری کند، شرکت برق محدودیت های بزرگی را برای صنایع اعمال می کند. مجموع این اتفاقات باعث شده است که بازار بزرگی در صنعت برق ایران ایجاد شود که تنها هدف آن تامین انرژی برق بدون وقفه است. حال که یک بازار بزرگ وجود دارد قطعا افراد سودجو و دلالان زیادی هم در آن فعالیت می کنند. در نبود رقابت در بازار و محروم بودن ایرانیان از دسترسی به نمایندگی برند های مطرح در دنیا، بیشتر از همه باید مراقب باشیم که دستگاهی برای خرید انتخاب کنیم تا بعدا باعث مشکلات فراوان برای ما نشود. دیزل ژنراتور ها با توجه به نوع کارکرد و عمری که دارند یکی از معدود دستگاه های خط تولید هستند که نیاز به تعویض پیدا نمی کنند، پس باید همان چیزی را بخریم که مورد نیاز ماست، نه کمتر ‌و نه بیشتر. علاوه بر همه اینها از مطرح کردن درخواست خود نترسید، مثلا اگر کسی به شما قول گارانتی چندین ساله می دهد می توانید از ایشان ضمانت نامه طلب کنید. اگر قصد خرید از شرکتی را دارید حتما به لیست پروژه های آن ها و مشتریان فعلی یک نگاه بیاندازید و حتی می توانید از مشتریان فعلی شرکت در مورد خدمات آن ها نظرخواهی کنید. خرید این دستگاه ها را از افراد خیلی توصیه نمی کنم و حتی شرکت های کوچک در این حوزه زیاد مورد اطمینان نخواهند بود. به قول یکی از همین دوستان کارخانه دار:«پاچه ما خیلی گشاده، ولی این دیزل رو نمی تونی تو پاچه ما کنی»